DİCLE DEĞİRMENLİ ORTAOKULU TÜBİTAK’IN PROJE YARIŞMASINDA BÖLGE BİRİNCİSİ OLDU

Diyarbakır’ın Dicle İlçesine bağlı kırsal Değirmenli Mahallesi’nde bulunan ortaokulun öğrencileri, katıldıkları TÜBİTAK’ın proje yarışmasında bölge birincisi oldu.

Değirmenli Ortaokulu’nda görevli Sosyal Bilgiler Öğretmeni Dilara Özge Baran danışmanlığında 5’nci sınıf öğrencisi Büşra Çınar ve 8’nci sınıf öğrencisi Büşra Biroğul’un katıldığı yarışmanın bölge finali 15 – 16 Haziran 2021 tarihlerinde çevrimiçi olarak yapıldı.

ilk olarak Diyarbakır’dan başvuru yapılan 1365 proje içerisinden başvurusu kabul edilip Malatya Bölge Finaline davet edilen projeler arasına giren Değirmenli Ortaokulu, Malatya Bölge Finali’nde de kültürel miras alanında 1. oldu.

Değirmenli Ortaokulu’nun “Köyümün Su Değirmenleri” isimli projesi, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu  (TÜBİTAK’IN) 2204-B Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışmasında bölge birincisi olarak Türkiye finallerine katılmaya hak kazandı.

Değirmenli Ortaokulu Müdürü Muhammet Taşdoğan’la birlikte, yarışmanın konusu olan su değirmenlerin olduğu yerde incelemelerini sürdüren Sosyal Bilgiler Öğretmeni Dilara Özge Baran, yarışmada danışmanlığını yaptığı öğrencilerle beraber Türkiye finalinde birinci olmak için çalışmalarına devam ediyor.

Su değirmenlerinin işleyişi hakkında bilgi veren Değirmenli Ortaokulu’nda görevli olan ve yarışmaya katılan öğrencilerin danışmanlığını yapan Sosyal Bilgiler Öğretmeni Dilara Özge Baran, “Diyarbakır’ın Dicle İlçesinde Değirmenli köyünde sosyal bilgiler öğretmenlik görevini yapmaktayım. Kızlarımız var. İki tane Büşra kızımızla beraber projemiz ‘Köyümüz Su Değirmenleri’ Türkiye finallerine kaldı.

Köyümüzde değirmenlerimizin özelliklerinden bahsetmemiz gerekirse, değirmenlerimiz genellikle yatay çarklıdır. Tribün tipi değirmenlerdir. Kanallar aracılığıyla dik ya da dike yakın bir alanda suyu toplar. Daha sonra hızla aşağıya indirerek yatay olan çarkın dönmesi sağlanarak değirmen taşının dönmesi, hareket etmesi sağlanıyor. Böylelikle de un, hayvan yemi gibi ürünler elde ediliyor. Tahrir defterlerinden Osmanlı döneminden kaldığını bilgilerine ulaştık. Doğal güzelliğimizi, kültürel mirasımızı tekrar canlandırarak hem köyümüze katkı sağlamak, hem de bu kültürel mirasımızı gelecek nesillere aktarmak istiyoruz.

Köyümüz 1992 yılında boşaltıldıktan sonra değirmenlerimiz kullanılmadığı için tahribata uğramıştır. Ama yapılacak restorasyon çalışmalarıyla beraber, değirmenlerimiz aktif hale getirerek kültürel miras olarak hem köyümüze, hem bölgemize, hem ülkemize büyük bir katkı sağlayacaktır. Bizler değirmenleri aktif hale getirdiğimiz zaman şunu hedefliyoruz. Değirmenlere gelen kişiler, yerel, yabancı turistler, değirmen nasıl çalışıyor? Bunu görsünler. Buradan elde edilen unları satın alıp kullanabilsinler.

Hatta köy halkımızdan, muhtarımız, annelerimiz, ninelerimiz yöresel yiyecekler yapsın, satışı yapılsın; istedik. Bölgeye bir hareketlilik kazandıralım. Hem de bugünü yarına taşıyalım. Gelecek nesilleri değirmenlerden haberdar edelim.

Köyümüz şelalesinin sağında 5 adet, solunda 7 adet değirmenlerimiz bulunmaktadır. Bu şelanin etrafında değirmenler aktif hale geldikten sonra bir köy kahvaltı alanı, yemek alanı yapılarak köy halkının kalkınması sağlanabilir, dedik. Bunun yanında turistler geldiklerinde bizim bu alanı doğa yürüyüşü olarak kullanabilir. Bu alan turizm rotasına eklenebilir ve köyümüzün kalkınması gerçekleşebilir.

Devlet arşivleri tahrir defterine göre 1565 yılından itibaren bölgemizde değirmenler kurulmaya başlamış. Yani Osmanlı döneminden kalan büyük bir kültürel miras olarak varlığını sürdürmesini istiyoruz” dedi.

“En büyük hedefim doktor olmak”

Proje yarışması hakkında konuşan Değirmenli Ortaokulu 8’nci sınıf öğrencisi Büşra Biroğul, “Adım Büşra, Soyadım Birol. 8’nci sınıf öğrencisiyim. Bu projeyi seçmemizin amacı kültürel mirasımızı yeniden korumak ve canlandırmak, gelecek nesillere aktarmak istiyoruz.

Bu projeyi asıl seçmemizin amacı, sosyal bilgiler dersimizde kültürel miras temasını işliyorduk. Danışman öğretmenimiz bize böyle bir proje olduğunu söyledi. Biz de bu projeye katılmamız gerektiğini söyledik. Arkadaşım Büşra Çınar ile birlikte bu projeye katıldık.

En büyük hedefim doktor olmak ve doktor olma bölümünde beyin cerrahisi bölümünü çok istiyorum. İnşallah yaparım” şeklinde konuştu.

Yarışmaya katılan ve Türkiye finaline katılmaya hak kazanan okulun 5’nci sınıf öğrencisi Büşra Çınar ise, “Merhaba, ben Büşra Çınar. 5/A sınıfındayım. Projeyi TÜBİTAK yarışmasında yaptık.

Dedem eski zamanlarda şuradaki gördüğünüz değirmenleri işletiyordu. Ama değirmenler bozulduğu zaman, değirmenleri terk ettikleri zaman değirmenleri yapamadık” diye konuştu.

“Bekle bizi Türkiye finali”

Yarışmaya katılan ve bölge birincisi olan öğrencilerine danışmanlık yapan Değirmenli Ortaokulu’nda görevli Sosyal Bilgiler Öğretmeni Dilara Özge Baran, 5’nci sınıf öğrencisi Büşra Çınar ve 8’nci sınıf öğrencisi Büşra Biroğul ile birlikte “Bekle bizi Türkiye finali” diyerek, gayret ve çalışmalarıyla başarılı olarak Türkiye birincisi olmak istiyorlar.

Yarışma kapsamında Dicle İlçesi Değirmenli Kırsal Mahallesi’nde 12 su değirmeninin bakım ve onarımdan geçerek turizme kazandırılması hedefleniyor.