Diyarbakır’ın merkez Sur ilçesinde bulunan Surp Giragos Ermeni Kilisesi yedi yıl aradan sonra düzenlenen törenle ibadete açıldı.
Çukur olayları sırasında bölücü terör örgütü tarafından
büyük hasar verilen ve sonrasında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği
Bakanlığı’nın restorasyon maliyetini üstlendiği Surp Giragos Ermeni
Kilisesi, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün kontrolünde aslına uygun olarak
yeniden restore edildi.
Ortadoğu’nun en büyük Ermeni ibadethanesi ve dini merkezi
olarak kabul edilen Surp Giragos Kilisesi’nin açılışında konuşan Bakan Mehmet
Nuri Ersoy Diyarbakır’ın farklı kültürlere, inançlara ev sahipliği yapmış,
medeniyetlerin beşiği olan kadim şehirlerinden biri olduğunu söyledi.
Diyarbakır’ın tarihiyle, kültürüyle, sanatıyla, doğal
güzellikleriyle ve mimarisiyle de çok güçlü bir şehir olduğunu vurgulayan Bakan
Ersoy, Diyarbakır’ın en önemli özelliklerinden birinin de cadde ve sokaklarında
hissedilen derin hoşgörüsü olduğunu kaydetti.
Diyarbakır’ın; hoşgörünün, kardeşliğin, farklı kültürlerin
huzur içinde bir arada yaşadığı şehir olduğuna işaret eden Bakan
Ersoy, şöyle konuştu:
“Diyarbakır sahip olduğu tüm bu özellikleriyle bugün
dünyanın en önemli tarihi kentleri olarak kabul edilen şehirlerin bir adım önündedir.
Bugün özellikle Avrupa’da milyonlarca turistin gezip ziyaret ettiği, tarihi
kentler olarak bilinen birçok şehrin Diyarbakır kadar güçlü bir tarihi
bulunmamaktadır. Bu şehirler Diyarbakır kadar farklı kültürleri içerisinde
barındırmamaktadır. Biz bugün Diyarbakır’ın tarihinden söz ederken neredeyse
insanlık tarihinden bahsediyoruz. Böyle kadim bir şehre sahip olmak ülkemiz
açısından büyük bir zenginliktir. Artık yapmamız gereken bu zenginliği evrensel
bir değer haline getirecek her türlü çabayı göstermek olmalıdır.”
“Dünyanın dört bir yanındaki insanlar tarihi bir kent
ziyaret etmek istediklerinde akıllarına ilk gelecek şehirlerden birinin
Diyarbakır olmasını hep birlikte el birliğiyle sağlamalıyız” ifadelerini
kullanan Ersoy, Diyarbakır’ı seven, Diyarbakır halkının refahını önemseyen,
Diyarbakırlı çocukların geleceğe güvenle bakmasını isteyen herkesin bu ortak
amaç doğrultusunda kenetlenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Vali Münir Karaloğlu ise yaptığı konuşmada insanlığın
yeryüzündeki macerasının başladığı, inançların, kültürlerin ve medeniyetlerin
kadim şehri Diyarbakır’da bir arada olmaktan dolayı mutlu olduğunu söyledi.
Birlikte yaşama kültürünün nasıl mümkün olacağını dünyaya
gösteren en önemli medeniyet merkezlerinden birinin Diyarbakır olduğunu dile
getiren Vali Karaloğlu, Diyarbakır’ın bugün tarihin misyonuna uygun olarak
birlikte yaşama tecrübesini insanlığa aktarma konusunda yeni faaliyetler
sunduğunu ifade etti.
Karaloğlu şöyle konuştu:
“İçerisinde bulunduğumuz Sur ilçemiz, Sur içi bölgesi
maalesef 2015-2016 yıllarında ayrılıkçı, bölücü zalim bir örgüt tarafından
zarar gördü. Hem vatandaşlarımızın evleri hem de kutsal mekanlarımız ile
birlikte tarihi yapılarımız, kamu binalarımız çok ağır tahribata uğradı. İşte o
olaydan sonra devletimizin milleti ile yapmış olduğu gönül ilişkisiyle önce
bölge terörden temizlendi. Sıra bölgedeki tarihi yapıların ihyasına gelmişti.
Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla, destekleriyle bize yol göstermesi ve
ışık olmasıyla Sur bölgesindeki altı mahallede vatandaşlarımızın evleri yeniden
inşa edildi ve teslim edildi. Bölgede tahrip edilen, yakılan ve yıkılan
camilerimiz kiliselerimiz, hamamlarımız, tarihi yapılarımız, eğitim
kurumlarımız yeniden restore edildi, onarıldı, ibadete ve kullanıma açıldı.”
Surp Giragos Kilisesi ile birlikte çevrede zarar gören diğer
kiliselerin de onarıldığını belirten Karaloğlu, rölöve ve restorasyon projeleri
tamamlanan Sarkis Ermeni Ortadoks Kilisesi için de restorasyon çalışmalarına
başlanacağını duyurdu.
Surp Giragos Ermeni Kilisesi’nde yapılan çalışmaların
Türkiye’de yapılan restorasyon çalışmaları içerisinde en titiz yapılanı
olduğuna dikkati çeken Karaloğlu, Sur’un yeniden ihyası konusunda desteklerini
esirgemeyen başta Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere emeği
geçen herkese teşekkür etti.
Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan da, bu açılış
töreninin tarihi bir önem taşıdığını belirtti.
Her tapınağın ayrı bir kişiliği olduğunu ifade eden
Maşalyan, bu kilisenin de kişiliği, kimliği olan bir tapınak olduğunu aktardı.
Maşalyan bu açılışın Diyarbakırlı Ermeniler için bir bayram
günü olduğunu belirterek, “Diyarbakır’ın giderek azalan Hristiyan bakiyesi
için bu kilisenin açılışı bir can suyu niteliği taşıyor. Ermeni dünyası için de
Türk-Ermeni ilişkilerinin geliştirilmesi açısından önemli ve anlamlı bir
dostluk mesajı içermekte. Bin yıllık Türk-Ermeni ilişkilerinde vurgulanacak o
denli parlak ve olumlu olaylar ve yaşanmışlıklar var ki bunların gelecekte
kurulması şart olan dostluk köprüleri ile ön plana çıkarılması gerektiğine
inanıyoruz. İbadete açılan bu kiliseyi işte Ermeniler, Türkler ve Kürtler,
Hristiyanlar ve Müslümanlar arasındaki iyi komşuluk ilişkilerinin bir anıtı
olarak da değerlendirmek durumundayız.” şeklinde konuştu.
Anadolu’nun bazı yerlerinde Ermenilere ait tarihi eserlere
yönelik üzücü haberler aldıklarını anlatan Maşalyan, “Umarız Diyarbakır
halkının ve yöneticilerinin oluşturduğu bu hoşgörü iklimi bulaşıcı olur ve biz
Anadolu’nun her köşesinde devletin şefkat eliyle onarılan kiliseleri,
manastırları ve korunan bakımlı mezarlıkları konuşuyor oluruz. Türkiye’mize
yakışan da budur zaten. Bu kilisenin ibadetin yanı sıra bir kültür ve turizm
hizmeti de verecek olması etkisini katlayacaktır. Bu hayırlı işe tüm emeği
geçenleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum.” diye konuştu.
Surp Giragos Ermeni Kilisesi Vakfı Başkanı Ergün Ayık ise,
2007 yılında İstanbul’da oluşturulan vakıf yönetim kurulu olarak Diyarbakır’da
Vali önderliğinde, Vakıflar Genel Müdürlüğünün destekleriyle bu kilisenin
onarımı için tekrar çalışmalara başladıklarını belirterek, kilisenin onarımı
için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca finansman desteği
sağlandığını söyledi.
Hassas ve titizlikle yürütülen çalışmalarla restorasyonun
tamamlanarak kilisenin açılışa hazır hale geldiğini dile getiren Ayık, “Bu
kilisemiz de diğer kilise ve ibadethaneler gibi korunmak durumunda. Hem
cemaatimiz hem devletimiz hem de bölge aktörünün destekleriyle bu kiliseyi
sonsuza kadar korumayı ümit ediyoruz. Kilisemizin bugünkü açılışından sonra,
Diyarbakır için çok önemli olan mimari eser, bölgemizin hem ekonomik hem de
sosyal hayatına büyük katkı sağlayacaktır. Surp Giragos Ermeni Kilisesi’nin Ermeni
halkı ve bilhassa Diyarbakır Ermenileri için çok büyük bir manevi değeri var.
Onun için de bu açılış hem yurt içinden hem de yurt dışından gelen
ziyaretçilerimiz tarafından kutsanmakta. Bu kilisenin yapılışında emeği geçen
bütün devlet kuruluşlarımıza, çalışanlara Ermeni halkı adına yürekten
teşekkürlerimi sunuyorum.” şeklinde konuştu.
Daha sonra açılışı yapılan kilisede 7 yıl aranın ardından
çan çalınarak, kutsama ayini yapıldı, mum yakılıp, dua edildi.
Açılışa Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Vali
Münir Karaloğlu, 85. Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan,
Diyarbakır Ak Parti Milletvekilleri Mehmet Mehdi Eker, Ebubekir Bal ve
Oya Eronat, Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy ile yurt içi ve dışından gelen
çok sayıda davetli katıldı.