Giresun Vali Yardımcısı Dr. Hasan Tanrıseven, arkeoloji dünyasında çığır açan ve her yıl yüzbinlerle kişinin ziyaret ettiği Zerzevan Kalesininin hikayesini yazdı.
Diyarbakır’da Vali Yardımcısı ve Çınar Kaymakamı olarak görev yaptığı dönemde Zerzevan kalesinde arkeolojik kazı yapılması ve tarihi hazinenin gün yüzüne çıkarılması için yoğun uğraş veren Dr. Hasan Tanrıseven, sosyal medya hesabında şunları yazdı:
KİMSE BİLMİYORDU…
Şırnak İdil’de görev yaparken her Diyarbakır’a geldiğimde,
Mardin-Diyarbakır sınırında dağın başındaki tarihi kale dikkatimi çekerdi: “Bu
kale arkeolojik kazılara ve turizme açılsa ne iyi olur” diye düşünürdüm.
İdil’den sonra Diyarbakır’ın Çınar Kaymakamlığına
atandığımda ilk işim, kalenin nerenin mülki sınırları içinde kaldığını sormak
oldu. Çınar sınırları içinde kaldığını öğrendiğimde hemen kalenin tarihi ile
ilgili araştırma yaptım. Zerzevan kalesi, Roma İmparatorluğunun doğudaki en son
garnizonuydu.
ROMA’NIN SON GARNİZONU
Kültür ve Turizm Bakanlığına kalenin arkeolojik kazı kapsamına
alınması için başvurdum. Bakanlıktan, bir kazı başkanı bulunması ve kalenin
önemi ile ilgili bir rapor tutulması gerektiği söylendi. Bunun üzerine Dicle
Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Vecihi Özkaya ile görüştüm,
konuyu anlattım. Hoca kabul etti ve yerinde inceleme yaparak bir rapor
hazırladı.
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI ONAY VERDİ
O dönemde kalenin yolu da yoktu. Batman Fotoğraf Kulübünden
arkadaşlarla kaleye gezi düzenledik, birkaç kez de Diyarbakır yerel basınında
haber yapıldı. Vecihi Hocanın raporunu Diyarbakır Vali Yardımcısı olduğum
dönemde Valiliğin uygun görüşüyle Kültür ve Turizm Bakanlığına gönderdik.
Ardından defalarca Bakanlığa giderek görüşmeler yaptım. Kültür ve Turizm
Bakanlığı da Zerzevan Kalesinin kazı programına alınmasını uygun gördü. Resmi
Kazı Başkanı atanması için Bakanlar Kurulu Kararı gerekiyordu. Yazı
Başbakanlığa yazıldı ve yıllar süren uğraştan sonra Zerzevan Kalesinde kazı
yapılmasına Bakanlar Kurulunun kararı ve Cumhurbaşkanının onayı ile karar
verildi.
ZERZEVAN’IN YILDIZI PARLADI
Ardından Zerzevan Kalesinin yıldızı parladı. Kazılar
başladı, yılda 300-400 bin turist kaleyi ziyaret eder oldu. Zerzevan Kalesinde,
Roma askerlerinin dini olan Mithras tapınaklarının bulunması ise tarihe ışık
tuttu. Bugün Zerzevan Kalesi, binlerce yıllık kadım kent Diyarbakır’ın en çok
turist çeken tarihi yapısı durumunda.
DİYARBAKIR’IN EN POPÜLER TARİHİ YAPISI
Geçen gün Arkeolog Prof. Dr. Vecihi Özkaya’yı aradım: “Hocam
sayenizde Zerzevan Kalesi gün yüzüne çıktı” dedim. Vecihi Hoca da “Kaymakam
bey, Sizin sayenizde Zerzevan Kalesi bugünlere geldi. Siz talep ettiniz biz de
üzerimize düşeni yaptık” dedi ve ekledi: “O kalenin girişine asılacak bir
tabelada mutlaka kalede kazıların başlamasına yönelik çalışmalarınız hakkında
bilgilendirme yapılmalı” dedi. Ben de Hocama teşekkür ettim “Önemli olan,
tarihin gün yüzüne çıkması. Katkımız olduysa ne mutlu” dedim.
TARİHİ HAZİNE GÜN YÜZÜNE ÇIKTI
Binlerce yıldır Diyarbakır-Mardin sınırında dağ başında
sessiz sedasız duran Zerzevan Kalesinin bir anda gündem olması ve hatta
arkeolojinin gündemini belirlemesinin özeti bu. Önemli olan kıyıda köşede olan
tarihi hazinenin gün yüzüne çıkarılmış olması.