Dicle’de keşfedilen Grê Sahab/Sahabe Tepesi, arkeolojik sit alanı olarak tescillendi

Dicle’de keşfedilen Grê Sahab/Sahabe Tepesi, arkeolojik sit alanı olarak tescillendi

Tarihi ve kültürel varlıklarıyla envanter zengini olan Diyarbakır’da yakın zamanda yapılan arkeolojik kazı ve çalışmalarla, Diyarbakır’ın geçmiş tarihine farklı açılardan ışık tutuluyor. Diyarbakır’ın Dicle İlçesi’nin Döğer Mahallesi’ne (Köyü’ne) bağlı olan Özbey Mezrası sınırları içinde bulunan “Grê Sahab / Sahabe Tepesi” yeni keşfedilerek, 1. Derece Arkeolojik Sit Alan olarak ilan edildi ve tescillendi.

Diyarbakır Yazarlar ve Şairler Derneği (DİYŞAD) girişimleriyle Diyarbakır İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Diyarbakır Müze Müdürlüğü tarafından 2 yıldır araştırma ve incelemeler yürütülüyor.

Arkeolojik araştırma ve incelemelerin tamamlanmasıyla keşfedilen tarihi alanda Paleolitik Çağ’dan kaldığı tahmin edilen taş oyma mağaraları, kaya mezarları ve tarihsel bulgular mevcut olup, içinde bir evliya türbesi ile bir Sahabe makamının bulunduğu “Grê Sahab/Sahabe Tepesi” 07.07.2020/7649 tarih ve karar sayısı ile “T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı – Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu” tarafından, 1. Derece Arkeolojik Sit Alan olarak tescil edildi.

İslam Ordusu’nun Diyarbakır’ı fethetmesiyle, bölgenin gayr-i müslimler için en merkezi konumu olan Döğer/Dibni ve çevresine İslam dinini tebliğ etmek için bir sahabe (İsmi Bilinmiyor) gönderildiği rivayet ediliyor. Zaman içinde sahabe buraya yerleşmiş ve Grê Sahab’da vefat etmiş. Bu sebeple ilgili alana Grê Sahab/Sahabe Tepesi denilmektedir.

Sahabe Tepesi Projesini başlatan ve ilgili alanın arkeolojik araştırma ve inceleme girişimlerinde bulunan Diyarbakır Yazarlar ve Şairler Derneği (DİYŞAD) Yönetim Kurulu Başkanı İhsan İpek, Grê Sahab/Sahabe Tepesi’nın, bir Dicleli olarak yıllardır hayalini süsleyen bir proje olduğunu söyledi.

Diyarbakır Yazarlar ve Şairler Derneği (DİYŞAD) Yönetim Kurulu Başkanı İhsan İpek, “Babam da bu alana ve Sahabe Tepesi’nde bulunan Şeyh Şerif Makamı’na gönüllü olarak çok hizmet etti. Her yıl Mayıs ayının son haftasına denk gelen Geleneksel Şeyh Şerif Etkinlikleri için, yol düzeltimi ve su tedarikini yapmak amacıyla türlü zahmetler çekiliyor. Alanın tescillenmesiyle, bu sorunların giderileceğine artık daha da ümidimiz var” dedi.

Hayalindeki projenin hayata geçme sürecine de değinen İhsan İpek Cankurt, “Allah’a şükürler olsun ki; Diyarbakır Yazarlar ve Şairler Derneği (DİYŞAD), hikâyesinde bana da yer verdi. DİYŞAD İle çocukluğumdan beri hayal ettiğim Sahabe Tepesi projesine bir adım daha yaklaşmıştım. DİYŞAD İcra Heyeti Üyeleri Hüseyin Acar, Veysi Fida ve Mehmet Tanrıkulu ile proje üzerine istişarelerimizi tamamlayıp 2018 yılında bir dilekçe ile İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne ilgili alanın arkeolojik araştırma ve inceleme hususunda çalışma yapılması için talepte bulunduk. İl Kültür ve Turizm Müdürümüz Cemil Alp Bey de, başvurumuzu dikkate alıp konuyu Diyarbakır Müze Müdürlüğü’ne bildirdi. Beraber gittik, gezdik, geldik birkaç kez. 2 yıllık araştırma ve incelemelerin ardından Allah’a hamdolsun ki, bizi bu muvaffakiyete eriştirdi. ‘Grê Sahab/Sahabe Tepesi’ projemiz olumlu sonuçlandı ve Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca tescillendi, 1. Derece Arkeolojik Sit Alan ilan edildi” şeklinde konuştu.

Cankurt, “Hiçbir beklenti içinde olmaksızın, gönüllü bir şekilde gösterdiğimiz çaba da, Rabbim bize bir başarıyı daha nasip etti. ‘Grê Sahab/Sahabe Tepesi’ Diyarbakır Kültür Envanterleri listesine girdiğine sevinçliyiz. Alanda yapılacak arkeolojik ve yüzeysel çalışmalar, Diyarbakır’ın geçmiş tarihine farklı bir ışık tutacağı inancındayız. Bundan sonrası için de, elimizden geldiğince yol yapımı, su, elektik gibi ihtiyaçların giderilmesi hususunda çalışacağız, çaba göstereceğiz. Emeği geçen herkese teşekkür ederiz. Grê Sahab/Sahabe Tepesi, ülkemiz Türkiye’nin ve şehrimiz Diyarbakır’ın tarihi, turistik ve kültürel kalkınması yolunda hayırlı, uğurlu olsun” diye konuştu.